Chào các bạn,
Chào mừng các bạn đã ghé thăm ngôi nhà nhỏ của mình. Nếu các bạn đã quen thuộc với những bài viết chia sẻ thủ thuật hay template của mình trước đây, thì hôm nay, mình muốn mang đến một "giao diện" hoàn toàn khác cho tâm hồn. Không phải là những dòng code khô khan, mà là những dòng cảm xúc, những trải nghiệm thực tế nhất về một chủ đề mà mỗi độ đông tàn xuân tới, lòng người lại nôn nao khó tả: Tết Nguyên Đán miền Bắc.
Hôm nay, mình sẽ dành bài viết này để giới thiệu về blog, về lý do tại sao mình lại lập ra nó, và chia sẻ với các bạn những trải nghiệm thực tế "full không che" về cái Tết Bắc mà mình đã và đang trải qua.
1. Tại sao lại là blog về Tết miền Bắc?
Thực ra, ý tưởng làm blog này đến với mình rất tình cờ. Giữa cuộc sống bộn bề công nghệ, deadline và những thông báo tin nhắn liên tục, mình nhận ra đôi khi chúng ta "lướt" qua Tết quá nhanh. Nhiều bạn trẻ, thậm chí cả mình đôi lúc cũng thấy Tết sao mà nhạt, sao mà mệt.
Nhưng rồi, trong một chiều 30 Tết năm ngoái, khi ngồi trông nồi bánh chưng giữa cái rét 12 độ của Hà Nội, ngửi mùi khói bếp quyện với mùi hương trầm, mình chợt nhận ra: Tết không nhạt, chỉ là chúng ta chưa "cài đặt" đúng tâm thế để đón nhận nó mà thôi.
Blog này ra đời với mục đích:
- Lưu trữ (Backup): Ghi lại những phong tục, những công thức nấu cỗ cổ truyền đang dần bị mai một.
- Chia sẻ (Share): Lan tỏa không khí Tết Bắc đặc trưng – cái rét ngọt, cành đào phai và mâm cỗ đầy đặn – đến với các bạn ở mọi miền, đặc biệt là những người con xa xứ.
- Tối ưu hóa (Optimize): Hướng dẫn các bạn cách chuẩn bị một cái Tết tươm tất, khoa học nhưng vẫn giữ trọn vẹn giá trị truyền thống.
2. Trải nghiệm thực tế: Tết Bắc trong mắt mình có gì khác biệt?
Để các bạn hiểu rõ hơn về "nội dung gốc" (source content) mà mình sẽ xây dựng trên blog này, mình xin review chi tiết về những trải nghiệm thực tế làm nên thương hiệu của Tết miền Bắc. Đây là những cảm nhận thật 100% của mình qua hơn 30 nồi bánh chưng.
2.1. Thời tiết: Cái "Rét" là đặc sản
Khác với nắng ấm phương Nam, Tết Bắc mà không rét thì coi như mất đi 50% giá trị.
- Cảm nhận: Đó là cái lạnh buốt, đôi khi kèm mưa phùn lất phất (mưa xuân). Cái lạnh này khiến việc mặc một chiếc áo dài gấm, quàng khăn len trở nên "hợp lý" và đẹp lạ lùng.
- Thực tế: Nhớ năm kia, trời rét đậm. Sáng mùng 1 đi chúc Tết, tay lạnh cóng nhưng khi bước vào nhà, được mời một chén trà nóng, cắn một miếng mứt gừng cay nồng, cảm giác ấm áp lan tỏa từ đầu lưỡi xuống dạ dày nó "đã" vô cùng. Không có cái rét đó, vị mứt gừng không thể ngon đến thế được.
2.2. Hoa Tết: Đào Phai và Quất thế
Ở đây mình team Đào Phai nhé các bạn.
- Kinh nghiệm chọn Đào: Mình thường lượn lờ chợ hoa Quảng Bá từ 20 tháng Chạp. Một cành đào đẹp "chuẩn bài" là phải có đủ bộ tứ quý: Hoa - Nụ - Lộc - Quả. Dáng đào phải là dáng huyền hoặc dáng trực, vỏ cây phải mốc (thể hiện sự cổ kính).
- Kỉ niệm: Có năm mình mua được cành đào rừng (giờ thì hạn chế rồi để bảo vệ rừng), nụ nó đen sì như cành củi khô. Bố mẹ mắng quá trời vì tưởng mua củi về chưng. Thế mà đúng đêm giao thừa, sau tiếng pháo hoa trên tivi, nụ hoa bung nở, cánh dày, màu hồng phớt đẹp đến ngỡ ngàng. Cảm giác lúc đó như kiểu mình vừa fix xong một cái bug khó vậy, vỡ òa sung sướng.
2.3. Ẩm thực: Mâm cỗ "4 bát 4 đĩa" – Tinh hoa và Cầu kỳ
Đây là phần mình sẽ tập trung nhiều nhất trên blog. Mâm cỗ Tết miền Bắc không chỉ để ăn no, mà là để "thưởng thức" bằng mắt và bằng hương vị.
Mình xin liệt kê một vài món "key" mà mình sẽ hướng dẫn chi tiết trong các bài viết tới:
- Bánh Chưng: Không phải loại mua siêu thị đâu nhé. Bánh chưng nhà mình gói là nếp cái hoa vàng ngâm nước lá riềng cho xanh, thịt lợn ba chỉ ướp tiêu sọ đập dập (phải là tiêu sọ mới thơm). Cái cảm giác bóc cái bánh chưng dền, rền xanh ngắt, cắt bằng lạt tre (chứ không dùng dao), chấm với nước mắm cốt rắc tí hạt tiêu... ôi, nó là "đỉnh của chóp".
- Thịt Đông: Món này chỉ miền Bắc mùa lạnh mới ngon. Thịt chân giò, bì lợn ninh nhừ, đông lại trong veo như thạch. Ăn thịt đông phải kèm với Dưa Hành. Cái vị béo ngậy, mát lạnh của thịt đông gặp cái chua chua, giòn tan, hăng nhẹ của hành muối... nó cân bằng vị giác một cách hoàn hảo (perfect balance).
- Canh Măng Lưỡi Lợn: Măng khô phải ngâm, luộc xả nước 3-4 ngày cho hết nước nâu. Ninh với móng giò cho đến khi miếng măng mềm, ngấm đủ độ béo. Bát canh măng nóng hổi, rắc hành củ chẻ dọc, là linh hồn của mâm cỗ.
- Nem Rán: Nhân nem phải thái tay (không xay máy nát bét), miến, mộc nhĩ, thịt băm, trứng gà, chút su hào cà rốt. Vỏ nem phải giòn rụm, vàng ươm.
2.4. Mùi hương: Mùi Già và Hương Trầm
Nếu ai hỏi mình Tết có mùi gì, mình sẽ trả lời ngay: Mùi nước lá mùi già chiều 30 và mùi hương trầm đêm giao thừa.
- Tắm tất niên: Chiều 30 Tết, dù bận đến mấy, mẹ mình cũng đun một nồi nước lá mùi già (cây rau mùi đã già, có hạt). Cả nhà lần lượt tắm gội để "tẩy trần", gột rửa những điều xui xẻo năm cũ. Mùi thơm của tinh dầu mùi già nó nồng nàn, vương vấn trên da thịt, ngửi thấy mùi đó là thấy Tết đã về đến cửa.
- Cúng Giao Thừa: Khoảnh khắc chuyển giao, thắp nén hương trầm (loại hương bài xịn, cuốn tàn cong vút), khói hương bay nghi ngút tạo nên không gian linh thiêng, ấm cúng. Đó là lúc kết nối giữa con người và tổ tiên rõ ràng nhất.
3. Blog này sẽ cung cấp cho các bạn những gì?
Cũng giống như cách mình chia sẻ template hay phần mềm, mình muốn mọi thứ trên blog này phải Hữu ích (Useful) và Thực tế (Practical).
Dưới đây là sơ đồ nội dung (Sitemap) dự kiến của blog:
Hướng dẫn nấu cỗ (Recipes & Tutorials)
- Tutorial chi tiết: Cách muối dưa hành không bị khú, giòn tan sau 3 ngày.
- Tips & Tricks: Bí kíp luộc gà cúng cánh tiên vàng óng, da không bị nứt (mình có mẹo dùng mỡ gà trộn nghệ quét lên, đảm bảo đẹp như tranh).
- Fix lỗi: Cách chữa bánh chưng bị lại gạo, cách làm nem rán để tủ lạnh mà khi rán lại vẫn giòn.
Phong tục & Nghi lễ (Customs)
- Hướng dẫn bày mâm ngũ quả miền Bắc (Chuối xanh, Bưởi, Quất, Hồng, Ớt...).
- Văn khấn nôm cho các ngày: Ông Công Ông Táo, Tất niên, Giao thừa, Hóa vàng (bản chuẩn, dễ đọc).
- Những điều kiêng kỵ (Taboo) ngày đầu năm để cả năm suôn sẻ (như không quét nhà, không làm vỡ đồ...).
Góc "Chill" Tết (Lifestyle)
- Review các địa điểm chụp ảnh Tết đẹp ở Hà Nội và các tỉnh lân cận.
- Playlist nhạc Tết bất hủ (không phải nhạc remix xập xình đâu nhé, mà là những bài hát mang âm hưởng dân gian).
4. Cam kết của mình (Admin)
Mình lập ra blog này không phải để copy-paste kiến thức trên mạng về. Toàn bộ nội dung sẽ được viết dựa trên:
- Kiến thức gia truyền: Những gì bà và mẹ mình dạy lại.
- Trải nghiệm thực tế: Những lần mình tự tay làm và... thất bại, rồi rút kinh nghiệm.
- Sự chân thành: Mình muốn các bạn cảm nhận được Tết, chứ không chỉ là đọc tin tức.
Mình sẽ cố gắng cập nhật bài viết đều đặn, đặc biệt là trong giai đoạn "nước rút" từ rằm tháng Chạp trở đi. Hình ảnh trong bài cũng sẽ là ảnh mình tự chụp (hoặc chọn lọc kỹ lưỡng), đảm bảo trực quan nhất cho các bạn.
5. Lời kết
Tết miền Bắc, với mình, là một kho tàng dữ liệu văn hóa khổng lồ mà càng "khai thác" lại càng thấy hay. Có thể cuộc sống hiện đại khiến chúng ta giản lược đi nhiều thứ, nhưng những giá trị cốt lõi, những món ăn ngon, những khoảnh khắc sum vầy thì không bao giờ lỗi thời (outdate).
Hy vọng blog này sẽ trở thành một cuốn cẩm nang bỏ túi (pocket guide) cho các bạn mỗi dịp Tết đến xuân về. Dù bạn là người Bắc, hay là dâu/rể miền Bắc, hay đơn giản là một người yêu văn hóa Việt, mình tin bạn sẽ tìm thấy những điều thú vị ở đây.
Nếu các bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hoặc muốn mình chia sẻ về một món ăn/phong tục cụ thể nào, đừng ngần ngại để lại bình luận bên dưới nhé. Mình sẽ đọc và reply (phản hồi) sớm nhất có thể.
Cảm ơn các bạn đã ghé thăm và ủng hộ. Chúc các bạn và gia đình chuẩn bị đón một cái Tết an khang, thịnh vượng và đậm đà bản sắc!
Thân ái,
Đêm giao thừa